Deterministen vinden dat een dader geen invloed heeft op zijn gedrag, Dit is al bepaald door externe factoren als erfelijke eigenschappen, omgeving, opvoeding, scholing. De dader kon niet kiezen, zijn gedrag was al bepaald.
Straffen heeft dan alleen het doel om de maatschappij te beveiligen

Indeterministen zijn van mening dat de mens zelf verantwoordelijk is voor zijn gedragingen. Weliswaar hebben externe factoren invloed op de vorming, maar uiteindelijk bepaald hij zelf zijn gedrag.

Strafrechterlijke straffen kunnen alleen opgelegd worden als de strafbare gedraging de dader te verwijten valt. De straf is punitief (leedtoevoegend) bedoeld.

Maatregelen kunnen ook opgelegd worden wanneer de dader de gedraging niet te verwijten valt bijvoorbeeld door een psychische stoornis. Voorbeeld van een maatregel is plaatsing in een psychiatrisch ziekenhuis of TBS
Daarnaast zijn er maatregelen om de rechtmatige toestand te herstellen van voor de strafbare gedraging, zoals het ontnemen van wederrechtelijk verkregen vermogen en de schadevergoedingsmaatregel

Gevangenisstraf - misdrijven - gevangenis

Hechtenis - overtredingen - huis van bewaring