Startpagina / Samenvattingen / Basismodel voor methodische hulp en dienstverlening in het sociaal werk / hulpverlener-client-relatie

Typen van hulpverlenershandelen

Q: Wat zijn de kenmerken van 'communicatief handelen'?

De inhoud van de communicatie: gelijke aandacht voor de drie werelden. De aard van de relatie : er moet sprake zijn van een symmetrische (gelijkwaardige), machtsvrije relatie. De aard van de middelen : het gaat om een dusdanige inzet van de communicatieve (algemene) vaardigheden, dat de gesprekspartners elkaar serieus nemen. Het doel : het gesprek moet gericht zijn op onderling begrip.

Q: Op wat voor manier verandert strategisch handelen de nadruk van de kenmerkende aspecten van communicatief handelen (inhoud, relatie, middelen, doel)?

De inhoud van de communicatie. De hulpverlener kan om strategische redenen zich (voorlopig) beperken tot één van de drie werelden. De aard van de relatie . Er komt asymmetrie in de relatie en is er sprake van 'macht' en 'sturing'. De aard van de middelen . De vaardigheden die hier worden ingezet nemen de vorm aan van verleiding, overtuiging, overreding en soms zelfs dwang. Het doel . De bedoeling is hier: de ander moet mijn inzicht overnemen, met mijn keuze in zee gaan.

6 belangrijke vragen over Typen van hulpverlenershandelen

Sociaal werker en client zijn samen afhankelijk van een verhaal dat pas gaandeweg vorm krijgt, juist in en door de gesprekken tussen hulpverlener en client. Dat verhaal kent verschillende facetten. De communicatietheorie spreekt hier van verschillende deelinhouden:

- de client verteld over zaken de gebeurd zijn, de feiten. De feiten zijn altijd geinterpreteerde feiten.
- De client verteld over normen, d.w.z.; over gedragsverwachtingen. In zijn verhaal zitten - meestal impliciet, soms expliciet - opvattingen omtrent datgene wat mensen (hijzelf, vader, moeder, partner, hulpverlener) behoren te doen.
- De client verteld over hoe hij erbij zit, over zijn gevoelens en belevingen.

Schilder en Kaaijk komen tot de volgende drie richtlijnen voor het streven naar gelijkwaardig ofwel emancipatorisch handelen

1. De hulpverlener is bereid en in staat strategische interventies in ter zetten als hij denkt dat het belang van de client daarom vraagt.
2. De hulpverlener laat in een dialoog alle drie werkelijkheidsgebieden (werelden) aan de orde komen.
3. De hulpverlener heeft zowel oog voor de werkelijkheid van de client, als voor de maniet waarop diens handelen gestuurd wordt door externe machtsinvloeden.

Wat wordt bij communicatief handelen verstaan onder het 'inhoudelijke' van de communicatie?

Dat de drie werelden in het verhaal van de cliënt evenveel aandacht krijgen.

Wat zijn de kenmerken van 'communicatief handelen'?

De inhoud van de communicatie: gelijke aandacht voor de drie werelden.
De aard van de relatie: er moet sprake zijn van een symmetrische (gelijkwaardige), machtsvrije relatie.
De aard van de middelen: het gaat om een dusdanige inzet van de communicatieve (algemene) vaardigheden, dat de gesprekspartners elkaar serieus nemen.
Het doel: het gesprek moet gericht zijn op onderling begrip.

Op wat voor manier verandert strategisch handelen de nadruk van de kenmerkende aspecten van communicatief handelen (inhoud, relatie, middelen, doel)?

De inhoud van de communicatie. De hulpverlener kan om strategische redenen zich (voorlopig) beperken tot één van de drie werelden.
De aard van de relatie. Er komt asymmetrie in de relatie en is er sprake van 'macht' en 'sturing'.
De aard van de middelen. De vaardigheden die hier worden ingezet nemen de vorm aan van verleiding, overtuiging, overreding en soms zelfs dwang.
Het doel. De bedoeling is hier: de ander moet mijn inzicht overnemen, met mijn keuze in zee gaan.

Hoe komt het dat symmetrie (gelijkwaardigheid) op gespannen voet staat met de professionele identiteit?

De hulpverlener ziet altijd verbanden die de cliënt niet ziet. Met het begrip 'symmetrie' worden de reële gezagsverhoudingen toegedekt, wat leidt tot maskering van reële belangen. Discussie, confrontatie en verzet worden onmogelijk gemaakt, hulpverlener en cliënt komen niet tot hun recht.