Startpagina / Samenvattingen / Biological and Cognitive Psychology / taal-oplossing-foneem

Language processing - Hoe worden ambiguïteiten opgelost

4 belangrijke vragen over Language processing - Hoe worden ambiguïteiten opgelost

Wat zijn de 2 ambiguïteiten op foneem niveau en wat zijn 3 oplossingen?

- Foneem

Fonemen klinken anders tussen personen
en binnen een persoon (door coarticulatie)

Oplossing:

Foneemherkenning is categorisch: je hoort of een b of een p, maar niet ertussenin (voice onset time verschilt tussen b en p).
Contexteffecten: foneem restauratie (hersenen vullen zelf logische klanken in)
+ McGurck effect: liplezen (multisensorische integratie)

Wat is een ambiguïteit op zinsniveau en wat is een oplossing?

- ZInnen:

Intuinzinnen (bv. “Op de Cartesiuswegis vrijdagavond een pizzakoerier beroofd van een portemonnee met daarin honderd gulden en een pizza.”)

Oplossing:

Principe van minste aanhechting: interpretatie van de meest eenvoudige grammatica vd zin (ligt o.a. ook aan de context).

Wat is een ambiguïteit op tekstniveau en wat is een oplossing?

- Teksten:

Er wordt info weggelaten die lezer zelf moet invullen (vooral in romans)

Oplossing:

Top down: informatie toevoegen vanuit het situation model - een kennisstructuur op basis van info uit tekst (textbase) en alle extra kennis en gevolgtrekkingen buiten tekst.

Wat is de Sapir-Whorf hypothese?

- De taal die je spreekt bepaalt hoe je over bepaalde zaken nadenkt.
- Je kunt geen concepten hebben die je taal ook niet heeft

bv. 'gezellig', getallen, kleuren

Maar taal is generatief en dynamisch > we kunnen nieuwe woorden creëren (bv. koot & bie)