Startpagina / Samenvattingen / De wereld en Nederland. Een sociale en economische geschiedenis van de laatste duizend jaar. / steden-politiek-soldaten

De strijd om de macht: sociaal-politieke ontwikkelingen - Staatsvorming in Nederland

6 belangrijke vragen over De strijd om de macht: sociaal-politieke ontwikkelingen - Staatsvorming in Nederland

Welke punten hebben geleid tot de Opstand?

toenemende politiek-religieus conflict door: de Inquisitie, het vijandige handelsklimaat dat hierdoor werd uitgestraald
financiële klap failliet verklaring Spaanse rijk
oorlog in Oostzee gebied zorgde voor honger
achteruitgang textielindustrie
negeren smeekschrift
komst van Alva

Welke factoren zorgen dat een revolutie ontstaat en slaagt?

het volk heeft motieven en kritiek
er is een sociale structuur aanwezig die de massa van ontevredenen kan mobiliseren
deze massa kan worden gestuurd door een goed georganiseerde revolutionaire minderheid
wie genoeg middelen mobiliseren om het verzet vol te houden

Hoe zaten de factoren die leidden tot revolutie in elkaar in de Nederlanden?

Binnen de steden konden ontevredenen hun ideeën delen en verspreiden binnen de sociale structuur van gilden, schutterijen en genootschappen.

Hiernaast bestond al een stedelijke rebellie die kon dienen als voorbeeld.

De rebellen vonden in de steden een stevig bolwerk, en vele steden kozen kant van de rebellen uit gemak. Zo ontstond er een groots gebied met genoeg middelen en mensen om vanuit daar verder te vechten.

Waarom werden de calvinisten de revolutionaire organisatie?

Katholieken waren te ver vervreemd van hun kerk, en lutheranen pacifistisch.

De calvinisten hadden internationale banden en werden zo ook internationaal gesteund.

Wat was cruciaal om de opstand te laten slagen?

De middeleeuwse erfenis zorgde voor een efficient belastings- en besturingssysteem.

Meer steden kregen politieke inspraak waardoor de belastingen konden worden verhoogd. Ook het leningsstelsel bleek erg vruchtvol in tijden van oorlog.

De adel raakte gemarginaliseerd omdat het politieke zwaartepunt bij de staten generaal en zo de steden lag. Heel anders dan alle landen waar de macht in grootgrondbezit lag.

Waarom trok de Tachtigjarige oorlog geen enorme wissel op de Nederlandse economie?

de Nederlandse soldaten werden regelmatig betaald: zo gingen zij niet plunderen/muiten
tactische hervormingen van Maurits en Oranje zorgde voor discipline, zo werden de soldaten elke dag gedrild
er bestond een goede compensatieregeling voor onderdak bieden aan soldaten
de garnizoenen hadden een gunstig economisch effect, zij waren een grote trouwe afzetmarkt

Deze gunstige dingen versterkten het vertrouwen in de economische en politieke programma's. De arbeidsmarkten en ambachten bloeiden op. En de steden waren dicht betrokken bij het leger.