Teruggrijpen werd als reactionaire daad beschouwd ( in een tijd dat de geschiedenis van de moderne kunst).

vooral in de VS riep de introductie van herkenbare  motieven in traditionele, oud-ambachtelijke technieken veel reactie op. Het werd beschouwd als verraad aan de avant garde en het realisme dreigde de verworvenheden van het modernisme teniet te doen.

In zijn artikel Figures of authoritiy, ciphers of regression, Notes on the return of representation, interpreteerde hij de Nieuwe Schilderkunst als een autoritaire en gevaarlijke reactie op de idealen van de avant-garde van de jaren 60/ 70.

In de recente stijlbreuk en in de herleving van de figuratie zag hij parallelen met de situatie ronde WO I.

Samengesteld door een comite, waarmee de samenstelling enigszins ondoorzichtig word. De duitse neo-expressionisten waren volop aanwezig: Baselitz, Kiefer, Lupertz en Penck.

De Amerikanen waren grotendeels afwezig. De nieuwe schilderkunst werd in een europese, noordelijke, expressionistische traditie geplaatst.

Bij beiden speelt te verhouding tot de amerikaanse kunst een belangrijke rol. De Europese ontwikkelingen na 1945 worden in een Noord-Europese traditie geplaatst.

Kramer ziet het herstel van de waarden figuratie, emotie het metafysische en het mysterieuze als een belangrijke verdienste van het neo-expressionisme.  

De term suggereert te veel een eenvoudig teruggrijpen naar het expressionisme van voor WO I. De breuk met het modernisme is minder dramatisch dan Kramer doet voorkomen. De term is ook ongelukkig omdat het verre van duidelijk is wie er toe gerekend moeten worden. zowel ontwikkelingen in Europa als in Amerika worden er onder gerangschikt.

Sandro Chia, Francesco Clemente, Enzo Cucchi

Eric fishl, Susan Rothenberg, David Salle en Schnabel,

Berlijnse Heftige Malerei: Rainer Fetting,helmut middendorf en Bernd Zimmer

Mullheimer Freiheit (Keulen) Walter Dahn en Jiri Georg dokoupil

Baselitz, Immendorff, Lupertz Penck

rene Daniels, Marlene Dumas

Het neo-expressionisme ging gepaard met een heropleving van de particuliere moderne kunstmarkt en de nieuwe verzamelaars zouden liever investeren in mannen dan in vrouwen.

De oorsprong van deze ontwikkeling ligt in Europa, waar de kunstwereld door mannen gedomineerd werd.

Vrouwen worden soms tot de primitieven gerekend, omdat zij dichter bij de natuur zouden staan. (Lucy Lippard)

Veel vrouwelijke kunstenaars hebben dan ook in de jaren 70 en 80 gebruik gemaakt van zowel hun eigen lichaam als van materialen, technieken en een iconografie, die enerzijds in dienst konden staan van de harde, actuele emancipatiestrijd, maar anderzijds tevens als tekens van een zacht primitivisme refereerden aan een mythisch matriachaal prehistorisch verleden, waarin de band met de natuur nog niet verbroken was.

VB: Ana Mendieta

- herleefde belangstelling voor het ezelschilderij

- het beeld, de voorstelling is weer herkenbaar

- de voorstelling is niet eenduidig en aan de beschouwer wordt in de betekenisgeving een grotere rol toegekend. De beschouwer maakt deel uit van een schouwspel waaraan hij door zijn interpretatie ook zelf een bijdrage mag leveren.

Conform de modernistische traditie blijft het schilderproces het eigenlijke onderwerp.

VB Serie Verkundigung nach Tizian en Gelbgrun

hij eigent zich beelden en beeldfragmenten toe uit verschillende periodes van de beeldende kunst. hij gebruikt materialen, technieken en stijlen uit zeer uiteenlopende sferen van de kunst en het dagelijks leven. Er ontstaat een structurele gelaagdheid die tot interpretatie uitnodigt, zonder dat de beschouwer tot een duiding kan komen; de fragmenten blijven elkaar op verschillende niveaus tegenwerken.

VB landschape with two nudes en three eyes - met kopie van 17e eeuws Hobbema.

bij de beeldmiddelen gaat het met name over de formele werking van de middelen (Richter, Rothenberg, Baselitz, Kiefer, salle en Schnabel)

Bij de beeldmotieven gaat het om het proces van betekenisgeving. in series ontstaan binnen het hoofdthema motieven die een eigen leven gaan leiden als autonome kunstwerken of die in een metamorfose van betekenis veranderen. (Cafe Deutschland serie van Immendorff, mooie tentoonstellingen-reeks van Rene Daniels, waarin tonen van kunst het hoofdthema is).

expressionisten gingen volgens hem nog altijd uit van de omgeving waarin zij leefden en werkten, Baselitz deed dit niet. Hij betwijfeld of er überhaupt iets emotioneels is wat men kan afbeelden.

Hij verzamelde echter wel werk van outsiders en Afrikaanse sculpturen.

Penck was pseudoniem en gebaseerd op Albrecht Penck, geoloog en onderzoeker van de ijstijd.

terug vallen op de archeologie heeft zijn schilderijen wezenlijk verrijkt en beinvloed.

geen professionele kunstopleiding, imago van Haitiaanse gettoneger werd zorgvuldig gecultiveerd. Hij combineert graffiti-achtige tekstfragmenten met schilderachtige fragmenten. thema's zijn autobiografisch van aard en worden zowel aan de eliticultuur als aan de massacultuur ontleend.

VB charles the first, 1983

ze maakten gebruik van een verzameling middelen, waarvan de samenstelling heterogeen is en hoe omvangrijk ook, toch beperkt. De knutselaar is in staat een groot aantal uiteenlopende taken uit te voeren, (itt de ingenieur die bij alles wat hij doet ervan afhankelijk is of hij grondstoffen of instrumenten kan krijgen). de middelen van de knutselaar worden alleen bepaald door hun bruikbaarheid als instrument

Postmoderne primitivist is een bricoleur, maar een die ook beschikt op de grondstoffen en het instrumentarium van de ingenieur.

charly van Rest - de prinses (foto met tribal op gezicht geschilderd)

- zwart brood