Startpagina / Samenvattingen / Grenzen in beweging / geheel-probleem-context

Eigentijdse Geschiedenis: een proloog - Filosofische problemen

4 belangrijke vragen over Eigentijdse Geschiedenis: een proloog - Filosofische problemen

Welk argument bied de contextualiserende werkwijze van de geschiedwetenschap voor het ideaal van de universele historie?

Wanneer we uitgaan van de theoretische overweging dat elk geheel slechts van buitenaf valt te omschrijven, is duidelijk dat we voor de omschrijving van ene willekeurig geheel een context moeten aannemen die ons daartoe in staat stelt. Deze ruimere context vraagt echter op zijn beurt om een omschrijving en zo belanden we in een eindeloze regressie, die pas stopt bij de wereldgeschiedenis als laatste, alomvattende context

Wat meende de Duitse filosoof Hans-Georg Gadamer?

Geloofde dat veel negentiende-eeuwse historici geloofden, mede vanuit hun religieuze overtuiging, dat zij het aardse gebeuren met een goddelijke onpartijdigheid moesten beschouwen.

Wat zei de Oostenrijks-Amerikaanse wiskundige en logicus Kurt Gödel in de jaren 1930?

Hij betoogde dat formele, axiomatische systemen zich niet van binnenuit als een consistent geheel laten omschrijven, omdat zij altijd stellingen bevatten van het type 'Deze stelling is onbewijsbaar'. De overeenkomst ligt in het probleem van de zelfretentie of zelfverwijzing. --> in het geval van wereldgeschiedenis gaat het om een geheel dat zich niet van binnenuit laat omschrijven, omdat historici deel uit maken van het geheel. Hun beschrijvingen zijn dus subjectief. Volmaakte objectiviteit bestaat dus niet.

Wanneer wordt objectiviteit een probleem?

Zodra we de ervaringswereld van mensen proberen te beschrijven in termen van een wereldbeeld, stijl, ideologie, mentaliteit of tijdsgeest. We moeten dan namelijk onderscheid maken tussen de ervaringswereld van onze eigen tijd en die van vroeger. Wederom het probleem van zelfreferentialiteit of subjectiviteit.