Startpagina / Samenvattingen / Inleiding in de filosofie - Deel 2 / mens-menselijk-humanisme

Problemen van het moderne zelf en tentatieve oplossingen - Levensbeschouwelijke posities, dilemma's, en een aanzet tot een oplossing

6 belangrijke vragen over Problemen van het moderne zelf en tentatieve oplossingen - Levensbeschouwelijke posities, dilemma's, en een aanzet tot een oplossing

Waar leidt het moderne betekenisverlies tot?

Tot een individu dat zich door meerdere en zowel overlappende als uiteenlopende levensbeschouwelijke posities aangetrokken voelt.

Welke drie hoofdstromingen ziet Taylor?

Exclusief humanisme, antihumanisme en vormen van transcendentie. De 'cross pressures' blijken uit het feit dat elke stroming iets gemeenschappelijk heeft met een andere hoofdstroming, maar ook een punt van strijd blijft bevatten.

Waar is 'exclusief humanisme' bij Taylor de benaming voor?

Die filosofieën die in hun moraal steunen op de mens, en op de mens alleen. Hiertoe behoren bijvoorbeeld het liberalisme, kantianisme en utilitarisme. Deze stromingen zijn bekommerd om de menselijke waardigheid en de menselijk welvaart.

Wat hekelen de antihumanisten?

De nivellering van de mensheid die in het exclusief humanisme plaatsvindt. Ten eerste worden mensen er als gelijk beschouwd, en wordt die gelijkheid als ultiem doel van rechtvaardigheid vooropgesteld. Het onderscheid tussen 'hogere' en 'lagere' mensen verdwijnt volledig. Daardoor verdwijnen ook de aspiraties die de mens boven zichzelf kunnen doen uitstijgen. Ten tweede stelt het exclusief humanisme zich tot doel het menselijke leed uit de wereld te helpen. Volgens de antihumanisten echter zijn lijden en geweld inherent aan het menselijke leven, en stuwen zij de mens tot creatieve hoogten.

Wat delen gelovigen, die zich tot een vorm van transcendentie met antihumanisten?

De stelling dat er meer is in het leven dan streven naar absolute gelijkheid en het uitbannen van elk menselijk leed. Zij koesteren de idee dat de mens zich soms moet opofferen voor iets dat groter is dan hijzelf, hoe pijnlijk dat ook is.

Waar bestaat, volgens Taylor, de precaire levensbeschouwelijke situatie van de (post)moderne mens in?

Dat hij de aantrekkingskracht voelt van deze drie hoofdposities, en alle tussenliggende varianten. Het levensbeschouwelijke labyrint kent geen eenduidige uitweg.