Startpagina / Samenvattingen / Inleiding letterkunde literatuurgeschiedenis / literair-literatuur-debutanten

De tot 2010 - De context - Het literaire bedrijf

6 belangrijke vragen over De tot 2010 - De context - Het literaire bedrijf

Hoe zat het met het bereik van de literatuur?

Met de digitalisering en commercialisering lijkt bereik vanaf 1990 steeds kleiner te worden.
Verloop van literatuurgeschiedenis werd ook bepaald door markteconomische en maatschappelijke ontwikkelingen als door internationale artistieke stromingen. Groep jonge, autochtone, schrijvers publiceerden onder Marokkaanse naam een roman, om te bewijzen dat allochtone schrijvers per definitie al zouden worden gepubliceerd, en hadden inderdaad direct resultaten. Hype rond multiculturele auteur is vergelijkbaar met die rond Vlaamse literatuur en debutanten van midden jaren 80.

Waarom waren er verschuivingen in uitgeverswereld?

Prometheus werd opgericht, 1e uitgeverij die zich commercieel en literair profileerde, uitgeven kwam neer op marketing, Prometheus wilde uitgroeien tot grote en winstgevende literaire uitgeverij. Auteurs: Bas Heijne, Tom Lanoye, Herman Brusselmans en Connie Palmen.
Schot hagel-beleid van Prometheus: veel titels en debuten op de markt brengen, in hoop dat er een enkele bestseller bij zit.
Uitgevers maakten vanaf midden jaren 90 actief reclame voor hun titels, zodat hun debutanten niet ongezien ten onder zouden gaan. Gevolg: vicieuze cirkel van overproductie en pr-campagnes Dit schot hagel-beleid verklaart enorme behoefte aan debutanten die in jaren 90 ontstond.

Hype Vlaamse literatuur

Overigens duurde ook de hype rond Vlaamse literatuur nog voort in de 1e helft van de jaren 90. De stroom debutanten van Vlamingen die over hun eigen jeugd en leefomgeving schreven, was nog niet opgedroogd. Ook Vlaamse dichters Herman de Coninck en Eddy van Vliet vonden in Nederland gretig aftrek, i.i.g. bij uitgeverijen en critici.

Hype vrouwelijke auteur

Volgens hetzelfde mechanisme ontstond een 3e hype in de jaren 90, en wel die rondom literatuur van vrouwelijke auteurs.

De kritiek ontwaarde een golf van vrouwelijk talent. Schrijfsters als

Renate Dorrestein,
Kristien Hemmerechts,
Margriet de Moor en
Connie Palmen

werden met elkaar in verband gebracht, enkel vanwege hun sekse. De vrouwelijke debutanten profiteerden – net als de Vlaamse debutanten en de migrantenauteurs – van de behoefte van uitgevers om zich te profileren in het steeds commerciëler en grootschaliger wordende literaire bedrijf.

Hoe leefde literatuur bij het grote publiek?

Er was een dynamisch literair leven. De teloorgang van literatuur bleek wel mee te vallen.
Angst voor toekomst boek was dat jongeren steeds minder zouden lezen, door toedoen van het digitale tijdperk. Toch is ook de jongerenliteratuur nooit zo levendig geweest. Speciale jongerenliteratuurprijzen Young Adult Fiction,
Functie traditionele boekhandel staat onder druk. Verkoop nieuwe en 2e-hands boeken via internet enorm toegenomen.

Hoe staat het met de actualiteit van literaire kritieken?

Gevreesd werd dat met de opkomst van internet de literaire recensies in dag- en weekbladen helemaal zouden verdwijnen, dat is niet het geval. Vergelijkingen maken duidelijk dat gevestigde literaire kritiek weinig te duchten heeft van de internetkritiek. Deze vervult rol in de marge.
Rol van internetkritiek als kweekvijver van nieuwe talenten zal mogelijk groter worden in het culturele klimaat van nu: subsidies voor literaire tijdschriften zijn afgeschaft en als de culturele bijlagen van dag- en weekbladen verder zullen worden uitgekleed, zou het literaire debat uit gedrukte media zich alsnog gaan verplaatsen naar digitale media.