Startpagina / Samenvattingen / Inleiding letterkunde literatuurgeschiedenis / maatschappelijk-proza-existentialistische

Moderne letterkunde na 1945 - Proza

5 belangrijke vragen over Moderne letterkunde na 1945 - Proza

Wanneer veranderde de impasse waarin de proza-literatuur vlak na de oorlog was terecht gekomen?

Aanvankelijk bleven uitgangspunten tijdschrift Forum, persoonlijkheid en engagement levend. Pas met Gerard Reve kwam er ontluisterend proza. Het illusieloze van de hoofdpersoon. De Avonden, een absurd boek Absurdisme en existentialisme, onintellectualiseringsproces. In plaats van energieke, optimistische levensvisie uit te dragen, keerden ze zich naar binnen en kozen landerige hoofdpersonen zonder enig ideaal.
Anti-idealistische stellingname bij Gerard Reve, Anna Blaman, Willem Frederik Hermans. Deze existentialistische levenshouding was niet uniek voor naoorlogse jaren. Simon Vestdijk verwoordde eenzelfde gevoel in zijn romans in jaren 30.

Proza - een ontluisterend geluid

Terwijl er in de poëzie al snel een nieuw elan kwam, belande de proza-literatuur vlak na de oorlog in een impasse. Er verschenen veel nieuwe literaire tijdschriften - Podium, Criterium en Het Woord - maar die lieten geen duidelijk nieuw geluid horen.
De schrijvers waren zoekende naar een nieuwe richting, nadat de 3 toonaangevende schrijvers en critici uit de jaten 30 - Ter Braak, De Perron en Marsman - allen in mei 1940 om het leven gekomen.

Aanvankelijk bleven de uitgangspunten van het tijdschrift Forum, persoonlijkheid en engagement levend in de nieuwe literaire tijdschriften die meestal maar kort bestonden.

Welke existentialistische, belangrijke boeken zijn exemplarisch voor proza van eerste jaren na oorlog?

De avonden (1947)van Gerard Reve, roman met antiheld als hoofdpersoon. Het juryrapport van de Reina Prinsen Geerligsprijs wijst op het feit 'dat een ziel in nood' zich hier op beklemmende wijze heeft uitgesproken. In 1962 verschijnt de paperback. Waardering voor dit boek zat in humor, botsing tussen generaties, erotiek en religieuze verlangens van hoofdpersoon. In De tranen der acacia's (1949) van W.F. Hermans verbeelden de 2 personages de existentialistische visie dat het leven in wezen zinloos is. Niets is wat het lijkt.

Wanneer begon Belgie met de wederopbouw?

In 1944. Inspiratie existentialisme, waarin de mens centraal staat, Louis Paul Boon.
Na oorlog: Hugo Claus, pessimistische, cynische levenshouding. Maakte kennis met existentialisme en surrealisme in Parijs (1950-1953).

Hoe werden de maatschappelijke veranderingen verwerkt in het proza?

Door schrijven van romans met expliciete politieke of maatschappelijke stellingname . Maatschappelijk engagement werd door Harry Mulisch duidelijk uitgedragen. Nam in jaren 60 tijdelijk afstand van elke vorm van fictie. Roman werd door hem dood verklaard in tijden van revolutie en dreigende atoomoorlog.