Samenvatting Inleiding Staatrecht

Een onderdeeltje van de samenvatting - Inleiding Staatrecht

• 1 Staat, staats- en bestuursrecht

• 1.2 Overheidsoptreden

  Dit is een preview. Er zijn 1 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 1.2
  Laat hier meer flashcards zien

• Wat is het problematische karakter van bindende overheidsbeslissingen?

  De aanvaardbaarheid van de eenzijdige gezagsbeslissingen.
  
  Hoe deze kan worden bevorderd is het hoofdthema van het boek. Belangrijkste oplossing lijkt een democratische rechtsstaat. Belangrijkste grondslagen van dit bestel zijn rechtsstaat en democratie. Zowel langs de weg van democratische als rechtsstatelijke vereisten worden uitingen van overheidsgezag gelegitimeerd (aanvaardbaar gemaakt)

• 1.3 De ontwikkelingen van de moderne staat

  Dit is een preview. Er zijn 1 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 1.3
  Laat hier meer flashcards zien

• Schets de ontwikkeling van de moderne staat?

  - middeleeuwse standenmaatschappij Nog niet toegesneden op bepaald volk of grondgebied
  - Soevereine vorstenstaat Sterke persoonlijke macht vorst
  - Soevereiniteit ligt in staat zelf (verzetsleer - bevoegdheid beperkt door natuurlijke rechtsbeginselen - Thomas van Aquino - verzet tegen Tiran
  Soevereiniteit moet gevonden worden in verbondenheid van het volk
  Contouren moderne rechtstaat
  
  Daarna Liberale nachtwakerstaat en vervolgens verzorgingstaat
• Geef concrete voorbeelden van volken die zonder eigen statelijk verband leven. Welke problemen levert dit op?

  VB: Koerden / Basken
  
  Geschiedenis leert: Hecht verbonden volk dat niet zelf gezag uitoefent over een staat gaat dikwijls gewapende strijd aan met staat onder wiens gezag betwiste gebied valt.
  (Zo ook in Joegoslavie)
  
  Schotland en Wales hebben eveneens geen eigen gezag, daar zijn weinig problemen.

• 1.4 Grondslagen van het statelijk gezag

• Wat is de herkomst en legitimatie van statelijk gezag?

  - Contractstheorieën 
  - Denkers Thomas Hobbes en John Locke
  - Staat beschermt burgers tegen mogelijke gevaren in ruil dienen burgers zich te onderwerpen aan statelijk gezag. Burger staat deel vrijheid af.
  - Locke: Als staat verplichting niet nakomt, mogen burgers statelijk gezag omver werpen en nieuwe vestigen
  
  Nu legitimatie: Statelijk gezag wordt uitgeoefend binnen zekere grenzen en vindt plaats door burgers van de staat.
• A) Wat zou volgens Locke de toestand in de samenleving zijn zonder statelijk gezag?
  B) Welke rol speelt maatschappelijk verdrag hierin?

  A) Elke individu zou zijn eigen belang na streven. Samenleving zou vervallen in verbeten gevecht om eigen belang.
  
  B) D.m.v. contract worden burgers tegen zichzelf en elkaar beschermd.  Contract tussen samenleving van burgers en de staat. Burgers geven deel vrijheid op en krijgen in ruil hiervoor bescherming van de overheid. Locke heeft mogelijk bedoeld dat 'dwanggemeenschappen'  er voor ons bestwil zijn.

• 1.5.2 Machtsverdeling

• Wat zijn de verschillen tussen de NL en Amerikaanse stelsels als het gaat om machtsverdeling?

  Amerikaanse stelsel: Verdeling 3 overheidstaken over 3 organen ver doorgevoerd. Opereren tamelijk zelfstandig ten opzichte van elkaar.
  
  -Uitvoerende macht = President
  - Wetgevende macht = Congres (de beide kamers)
  - Rechtsprekende macht = Rechters
  
  (President niet afhankelijk van Congres afhankelijk. Wel strafachtige procedure wegens ernstige vergrijpen mogelijk.
  
  NL Verhouding regering en parlement vooral stelsel 'check and balances'
  
  - Uitvoerende macht = Regering (SG controleert regering)
  - Wetgevende macht = Regering + SG (GW art. 81)
  - Rechtsprekende macht = Rechters
   (Vertrouwensregel: parlement mogelijkheid ministers of kabinetten naar huis te sturen)

• 1.5.3 Grondrechten

• Hoe is in het NL recht vrijheid van meningsuiting geregeld?

  Art. 7 GW drukpersvrijheid, en anders dan dmv drukpers gedachten en gevoelens te openbaren
  
  Art. 9 GW recht op vergadering en betoging
  
  Art. 93 en 94 GW Int. vedragsbepalingen hebben betekenis voor NL rechtsorde. Zoals art. 6 en 10 EVRM/
• Is elke beperking van vrijheid (grondrechten) verboden?

  Nee, deze kan worden beperkt. Bv. vrijheid van meningsuiting vs. discriminatie.
  Rekening houden met anderen.

• 1.6 Problemen van de (recht)staat

  Dit is een preview. Er zijn 1 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 1.6
  Laat hier meer flashcards zien

• Wat zijn de problemen van de moderne rechtstaat?

  Spanning tussen:
  
  - Democratie en minderheidsbescherming
  - Individualistische waarderelativisme en gemeenschapszin
  - Democratische-rechtsstatelijke eisen en effectief overheidsoptreden
  - Strigente legaliteitseisen kunnen belemmering zijn voor daadkrachtige bestrijding van criminaliteit

• 2 De rechtstaat I

• 2.1 Ontwikkeling van het legaliteitsbeginsel

  Dit is een preview. Er zijn 2 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 2.1
  Laat hier meer flashcards zien

• In theorie kan de soevereiniteit (=de hoogste macht) op verschillende plaatsen worden gevonden. Noem hiervan enkele voorbeelden.

  - bij een absolute vorst
  - bij de wetgever
  - bij de grondwetgevende
  - bij het volk
  - bij God