Startpagina / Samenvattingen / Inleiding Staatrecht / minister-zon-vertrouwen

Democratie II - Parlementair stelsel

5 belangrijke vragen over Democratie II - Parlementair stelsel

Welk grondwettelijk middel staat er van oudsher open voor de regering om een conflict met de kamers uit te vechten? Wordt dit middel ook nu nog veel gebruikt?

De regering heeft de mogelijkheid één of beide kamers van de SG te ontbinden en aan de kiezers voor te leggen.

De laatste omstreden ontbinding was in 1904 door Abraham Kuyper nadat de EK zijn Hogere onderwijswet ontbood.

Nu zijn deze ontbindingen niet meer goed denkbaar. Alleen bij minderheidskabinetten bestaande uit één enkele partij met een zwakke parlementaire basis lijkt zo'n ontbinding denkbaar.
De vraag is of zo'n regeringsbevoegdheid wel past in een stelsel als het onze waarin het laatste woord ligt bij de gekozen volksvertegenwoordiging.

Kan het vertrouwen ten allen tijde worden opgezegd?

In beginsel wel.
Uitzondering geldt voor een demissionair kabinet. (Verdonk)

Wat is de juridische positie van een minister waarin de TK uitdrukkelijk het vertrouwen heeft opgezegd? Wat zal de Koning in zo'n geval doen?

De betrokken minister heeft de verplichting onverwijld zijn ontslag aan te bieden aan de Koning

De Koning zal ontslag verlenen en een nieuwe minister benoemen.
Gaat het om een heel kabinet waarin het vertrouwen is opgezegd dat zal zij de ministers en staatssecretarissen vragen tot aan de benoeming van hun opvolgers de lopende zaken waar te nemen. De bewindslieden zijn dan derhalve demissionair.