Startpagina / Samenvattingen / Laagland, literatuur & lezen (Theorieboek vwo) / wereldoorlog-dadaisme-surrealisme

Twintigste eeuw: van 1900 tot 1940 - Culturele achtergronden - Dadaïsme en surrealisme

4 belangrijke vragen over Twintigste eeuw: van 1900 tot 1940 - Culturele achtergronden - Dadaïsme en surrealisme

Wat voor soort reactie vormde het dadaïsme op de Eerste Wereldoorlog?

Midden in de Eerste Wereldoorlog, in 1916, vonden er in Cabaret Voltaire in Zürich dadaïstische bijeenkomsten plaats. Het dadaïsme was een reactie van ontgoocheling en ontreddering op de Eerste Wereldoorlog. Dada wilde door chaos te schappen antiburgerlijk, antikunst en cultuurkritiek zijn. Volgens de dadaïst Rauol Hausmann was dada een ‘internationale antiburgerlijke beweging’.

Dada was een uiting van een nihilistisch wereldbeeld waarin geen idealen werden verdedigd en er geen geloof was in verbetering van de maatschappij. Dada was anti. Traditie, geschiedenis en cultuur waren verdachte begrippen.

Wat deden dadaïstische kunstenaars om zich te bevrijden van de cultuur?

Het dadaïsme cultiveerde het primitieve in plaats van het culturele. De kunstenaar wilde zich ‘als een kind’ of ‘een wilde’ zijn om zich te bevrijden van de cultuur. Dadaïsten maakten veel gebruik van de collagetechniek.

Wat is de overeenkomst tussen het dadaïsme en het surrealisme?

Net als het dadaïsme had het surrealisme minachting voor de burgerlijke en materialistische maatschappij die verantwoordelijk werd gehouden voor de Eerste Wereldoorlog en de gevolgen daarvan.

Op welke manier komt de psychoanalyse van Freud voor bij de doelen van surrealisten?

De theoreticus van het surrealisme was de Fransman André Breton (1896 – 1966), die zich op de psychoanalyse van Sigmund Freud oriënteerde. Breton wilde in de kunst het onbewuste, de droom en de verbeelding de ruimte geven.

Surrealisten wilden het onbewuste ontsluiten en keerden zich tegen de beschaving die met de nadruk op de ratio (rede) als te beklemmend werd beschouwd. Centraal stond de mentale vrijheid van de kunstenaar.