Samenvatting manieren van kijken

Een onderdeeltje van de samenvatting - manieren van kijken Auteur:

• 2 Rubricering

• 
  Waarom is kennis van chronologie en stijl belangrijk?

  
  Een kunstwerk dat correct is gerubriceerd naar tijd en plaats van ontstaan, kan:
  

  • beschouwd worden binnen de juiste context
    
  • beoordeeld worden aan de hand van relevante richtlijnen en criteria
• Wat is een belangrijk aspect van de iconografische rubricering?

  
  Op deze manier kan de eigen bijdrage van de kunstenaar aan het licht gebracht worden.
  Heeft men verschillende kunstwerken met hetzelfde onderwerp en inhoud dan zal men zien dat deze kunstwerken er niet hetzelfde uitzien.
  
  Kunstenaars zijn verschillende persoonlijkheden en leggen andere accenten binnen hetzelfde onderwerp.
• 
  Leon Battista Alberti zegt in De pictura (Over de schilderkunst, 1435) dat "de historia het voornaamste werk van een schilder is."
  Aan welke aspecten moet een historia voldoen? En waar komen deze aspecten vandaan?

  1. behagen
  2. ontroeren
  3. onderrichten

  
  
  Deze aspecten komen uit de retorica: kunst van welsprekendheid van de Romeinen.
• Beschrijf Ut pictura poesis en wat heeft dit met schilderkunst van doen?

  
  Letterlijke betekenis: "een gedicht is als een schilderij".
  
  Schrijvers van kunsttraktaten voelden zich hierdoor gesteund om schilderkunst te bespreken en beoordelen als "woordeloze poezie" en poezie als "sprekende schilderkunst".
  Dit leidde er toe dat in de loop der tijd van schilders werd verwacht dat zij in verf weergaven was onder woorden was gebracht door grote dichters en geschiedschrijvers uit de Griekse en Romeinse oudheid.
  Dat moesten onderwerpen zijn die:
  

  1. gebeurtenissen en daden die nobele deugden en navolgenswaardige voorbeelden illustreren 
  2. de beschouwers tot verheven gedachten en daadwerkelijke navolging aanzetten

  
  Ook Bijbelse voorvallen en recente gebeurtenissen waren geschikte onderwerpen.
• Welke schilders behoorden tot de top van de historieschilders?

  • Rafael
  • Annibale Caracci
  • Nicolas Poussin

  
  Mn. de werken van Poussin werden gezien als vrijwel volmaakte voorbeelden van uitgebalanceerde composities
• In de 19e en 20e eeuw begonnen kunstenaars zich af te vragen waarom schilderkunst zo nauw verbonden zou moeten zijn aan literatuur. Welke vragen en tot welke schilderijen leidden deze?

  • waarom moeten de eigen beeldende middelen van de schilderkunst niet juist tot hun recht komen?
  • waarom moet schilderkunst aan woorden gebonden zijn?

  
  
  Schilderijen die uit deze vragen voortkomen:
  

  • Manet: Dejeuner sur l'herbe (1863)
  • Seurat: Zondagmiddag op het eiland La Grande-Jatte (1884-1886)
    
  • Kandinsky: Lyrisch (1911)
  • Beuys: Grond (1980-1981)
    
• Wat is een genrevoorstelling/genrestuk?

  Een verhalende voorstelling uit het dagelijks leven, meestal op klein formaat
• Op welke wijze zijn kunsthistorici genreschilderijen gaan benaderen?

  Vanuit puur visuele aspecten en niet vanuit "ut pictura poesis"; er zijn immers nauwelijks 17e eeuwse geschriften die iets onthullen over hoe de genreschilderkunst was bedoeld en hoe zij in de tijd van haar ontstaan werd beschouwd.
• Portretten zijn slechts zelden alleen een kopie van de werkelijkheid. Wat brengen zij nog meer tot uitdrukking?

  • de status van de geportretteerden middels attributen of kledingstukken
  • de wijze waarop geportretteerden uitgebeeld werden: ruiterportretten, portretten ten voeten uit, zelfportretten en groepsportretten
  • in de 19e eeuw het innerlijk van de geportretteerden, waarbij gelijkendheid van ondergeschikt belang was
    
• Welk onderscheid wordt er gemaakt binnen de portretkunst?

  • Ruiterportretten: geportretteerde ziet zichzelf als voortzetter van de traditie van verheven vorsten en leiders als Marcus Aurelius
  • Portretten ten voeten uit: de geportretteerde heeft een zeer hoge status
  • Groepsportretten: verscheidene mensen in één voorstelling geportretteerd. Dit kunnen mensen zijn die tot één groep behoren, maar ook kan het zijn dat zij elkaar niet hebben gekend of zelfs in verschillende gebieden of tijdperken hebben geleefd.
  • Zelfportretten