Om hierover een uitspraak te doen wordt het vastgestelde niveau vergeleken met een referentiepunt dat op drie verschillende manieren kan worden bepaald:

1. in vgl met een groep: klasgenoten, leeftijdsgenoten. Dezelfde toets wordt bij alle deze lln uitgevoerd

2. in vgl met een absolute norm: de leerdoelen zijn de standaards of het criterium.

3. in vgl met vroegere prestaties: huidige prestaties van een lln. worden vgl met vroegere prestaties.

De absolute of criteriumgerichte norm wordt ook "criterion referenced assessment" genoemd

De lln worden beoordeeld ten opzichte van vooraf bepaalde criteria, zoals vastgelegd in het leerplan door de leraar.

Het gaat daarom of de lln datgene heeft bereikt wat zij via het onderwijs wilde bereiken.

Voorwaarden waaraan het criterium van deze norm moet voldoen:

- er moet precies worden aangegeven wat het criterium is.

- de norm moet a priori vooraf worden bepaald.

- de lln. moeten weten welke specifieke criteria vereist zijn en hoe zij deze kunnen bereiken.

De zelfgerichte norm wordt ook "self referenced assessment" genoemd.

De lerende zelf wordt als norm genomen waartegen de huidige prestaties worden afgewogen.

In de praktijk wordt aan het begin van het schooljaar een beginscore (intake assessment) voor elke lln vastgesteld. In de loop van het schooljaar worden volgende scores vgl met deze beginscore. Het verschil wordt uitgedrukt in een groeiscore.

Belangrijk is de vgl van de huidige prestatie met prestaties in het verleden.