Het werd bestuurd door de directeuren van de VOC, gewoonlijke bewindhebbers of de Heren Zeventien genoemd. Zij konden op lange termijn beleid voeren met behulp van investeerders, aandeelhouders en de overheid. In de Republiek stond de politiek in dienst van de economie.

Coen stichtte een centraal hoofdkwartier, Batavia, als rendez-vous voor de schepen. Maakte vervolgens gebruik van systematisch geweld om een volledige specerijenmonopolie af te dwingen. Daarna werden er muskaatplantages aangelegd, waarop slaven moesten werken. Tot slot werden Ambonesen gedwongen tot het planten van zaadjes en het doen van hongitochten.

Onder leiding van enkele Europese mogendheden kwam een wereldeconomie tot stand waarin handel, productie, arbeid en consumptie tot op zekere hoogte een wereldwijd karakter brengen. Deze uitwisseling leverde een wereldwijde verbetering van het voedselpakket op, waardoor de totale wereldbevolking ondanks rampzalige epidemieën geleidelijk kon toenemen.