Lees hier de samenvatting en de meest belangrijke oefenvragen van Psychologie van de adolescentie : basisboek | 9789006951011 | Wim Slot, Marcel van Aken (red.); [auteurs Marcel van Aken ... et al. ; inhoudelijke red. Wim Slot ... et al. ; red. Singeling Tekstproducties ... et al.].

• 1 inleiding

  Dit is een preview. Er zijn 33 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 1
  Laat hier meer flashcards zien

• Adolescentie - een periode tussen de kinderjaren en de volwassenheid.Dit is en periode van overgang, waarin zich veel ontwikkelingen voordoen op verschillende terreinen. Noem de ontwikkelingen:

  • jongeren krijgen met diverse uitdagingen te maken en doen nieuwe ontdekkingen
  • er is een verhoogde kwetsbaarheid en er zijn spanningen
  • sommige jongeren beleven deze periode als prettig en als een tijd zonder veel extra problemen, andere hebben er moeite mee
  • er voltrekt zich een biologisch rijpingsproces dat zowel de hormoonhuishouding als de hersenen betreft
  • er vinden ontwikkelingen plaats in het verstandelijk functioneren en het denken over morele kwesties
  • door groei, spier- en vetontwikkeling verandert het uiterlijk
  • de relatie met de ouders krijgt een andere kwaliteit
  • door de psychoseksuele ontwikkeling krijgt het leven er nieuwe dimensies bij

• In de adolescentie gaan jongeren zich heroriënteren. Vaak gebeurt dit op een kritische wijze. Al experimenterend verkennen ze hun nieuwe mogelijkheden en leren ze hun beperkingen te accepteren.Wat speelt daarbij een belangrijke rol?

  • de reacties van mensen met wie jongeren relaties onderhouden, zoals ouders en zeker ook vrienden en leeftijdgenoten
  • ze willen zich erkend en herkend voelen door volwassenen en door jongeren die voor hen belangrijk zijn
  • in de voortdurende interactie met anderen komen jongeren tot keuzes en gaan ze verplichtingen aan die grote consequenties kunnen hebben voor de toekomst

• Welke discrepantie bedoelt Moffitt (1993) die tot probleemgedrag leidt?

  Omdat bij jongeren met een hogere opleiding de overgang naar de geïnstitutionaliseerde volwassenheid vrij lang duurt, omdat ze langer studeren en daardoor ook langer thuis blijven wonen is er een discrepantie tussen enerzijds geacht worden al vroeg zelfstandig te zijn, maar anderzijds pas laat echt de middelen hiervoor te hebben.

• Wat bedoelt Arnett (2007) met 'emerging adulthood' ofwel 'ontluikende volwassenheid'?

  Jongeren in westerse, geïndustrialiseerde landen nemen steeds langer aan het onderwijs deel en gaan later werken.
  Zij blijven langer thuis wonen en gaan ook steeds later een vaste relatie of huwelijk aan.
  In tegenstelling tot Moffitt meent hij niet dat dit tot spanningen hoeft te leiden.
  Het is eerder omgekeerd:
  Het geeft ruimte om nog te experimenteren, voordat er keuzes met betrekking tot liefde en werk gemaakt worden.
  Men spreekt in dit verband weleens van een verlengde adolescentie.
  Arnett spreekt over 'emerging adulthood', ofwel 'ontluikende volwassenheid'.

• Wat houdt het begrip 'transitional care' in?

  • in de lichamelijke en geestelijke gezondheidszorg wordt in toenemende mate benadrukt dat er sprake moet zijn van 'transitional care', waarbij 'jeugd' wordt gedefinieerd als de periode tussen 15 en 24 jaar
  • de leeftijd van 18 wordt niet gehanteerd als een scherpe grens waarop een jongere bijv. van de kinder- en jeugdpsychiatrie naar de volwassenpsychiatrie doorverwezen wordt

• Leeftijdsaanduidingen zijn slechts benaderingen. De typering van een periode kan het beste worden ontleend aan de aard en het karakter van de ontwikkeling die in deze periode plaatsvindt. Wat er gebeurt met de jongere zegt meer over de fase waarin hij zich bevindt dan de precieze leeftijd.Als er toch leeftijdsgrenzen aangegeven moeten worden, welke zijn dat dan?

  • adolescentieleeftijd is de periode van ongeveer 10 tot 22 jaar
  • vroege adolescentie 10 - 13 jaar
  • middenadolescentie 14 - 18 jaar
  • late adolescentie 19 - 22 jaar
  • 'emerging adulthood' eindigt per definitie pas als volwassen rollen zijn opgenomen, hetgeen bij de meesten zo rond het 25e jaar wel gebeurd is

• Welke factoren beïnvloeden het ontwikkelingsproces?

  Het ontwikkelingsproces wordt door verschillende factoren beïnvloed en is op te vatten als het resultaat van een langdurige wisselwerking (interactie) tussen aanleg en omgevingsfactoren:
  

  • net zoals omgevingsfactoren de persoon zelf kunnen veranderen, kunnen persoonskenmerken leiden tot bepaalde veranderingen in de omgeving 
    

• Naar wat verwijzen ontwikkelingstaken (ontwikkelingsniveaus)?

  • ontwikkelingstaken verwijzen naar de eisen en verwachtingen die binnen een bepaalde cultuur voor een bepaalde leeftijdsgroep gelden
  • ontwikkelingstaken voor jongeren zijn dus kwalitatief verschillend van die van kinderen
  • het vervullen van een bepaalde ontwikkelingstaak wordt als een belangrijke voorwaarde gezien voor een goed verloop van de verdere ontwikkeling
  • sommige van deze taken hebben een universeel karakter: ze gelden voor iedereen - jongeren kunnen zich bijv. niet onttrekken aan het zoeken naar een nieuwe manier van omgaan met hun seksuele gevoelens
  • andere ontwikkelingstaken hangen meer samen met concrete maatschappelijke verwachtingen, zoals de keuze voor en het volgen van voortgezet onderwijs

• Slot (1994) komt tot een nadere uitwerking van ontwikkelingstaken voor de adolescentie op basis van onderzoek naar de ontwikkeling van antisociaal gedrag.In dat onderzoek werd middelbare scholieren gevraagd wat zij zelf als de belangrijkste aspecten van hun dagelijks leven ervoeren. Wat zijn de 7 ontwikkelingstaken voor jongeren volgens dit onderzoek?

  • vormgeven aan veranderende relaties binnen het gezin
  • zorgdragen voor de gezondheid en het uiterlijk
  • zinvol invullen van vrije tijd
  • vormgeven aan intimiteit en seksualiteit
  • participeren in onderwijs of werk
  • vriendschappen en sociale contacten onderhouden
  • omgaan met autoriteit

• In haar onderzoek naar de levensloop van alle kinderen die in 1955 op het Hawaïeiland Kauai geboren zijn, vond Werner (1993) een aantal centrale protectieve factoren in het leven van veerkrachtige individuen.Welke?

  sociale ondersteuning
  

  • goede relaties binnen het gezin
  • positieve schoolervaringen

  bepaalde persoonlijkheidskarakteristieken
  

  • positief zelfbeeld
  • gemakkelijk humeur