Startpagina / Samenvattingen / solanum 5/6 / cel-cellen-cytokinese

Over voortplanting van cellen - Mitose, de gewone deling

6 belangrijke vragen over Over voortplanting van cellen - Mitose, de gewone deling

In welke twee stappen gebeurt de deling van cellen?

Uit 1 diploïde cel ontstaan 2 nieuwe diploïde cellen, die identiek zijn aan de moedercel. De deling gebeurt in twee stappen:
1) De kerndeling of mitose.
2) Cytoplasmadeling of cytokinese.
Meestal volgen ze elkaar meteen op, maar sommige cellen voeren meerder mitosen uit.

Leg mitose bij plantaardige cellen uit.

Mitose in plantaardige cellen verloopt vrij analoog aan deze van een dierlijke cel. Doordat een plantaardige cel op enkele punten van bouw verschilt van een dierlijke cel, verschilt de mitose ook op enkele kleine punten. De belangrijkste verschillen zijn het ontbreken van de centriolen en de aanwezigheid van een celwand.
De afwezigheid van de centriolen verklaart de afwezigheid van asterale microtubuli. Polaire microtubuli zijn wel aanwezig, maar kunnen niet rond centriolen gevormd worden. Als MTOC doen bepaalde stukjes cytoplasma dienst. Deze plaatsen worden aangeduid als poolkapjes. De celwand maakt cytokinese verschillend.

Leg cytokinese in een dierlijke cel uit.

Na de kerndeling volgt een cytoplasmadeling. Hierbij wordt de cel letterlijk in tweeën gedeeld. De celorganellen worden zo op een vrij toevallige wijze over de twee nieuwe dochtercellen verdeeld. Ter hoogte van het equatorvlak snoert een dierlijke cel zich in. De insnoering gaat altijd verder naar het centrum tot de insnoerende membranen elkaar raken en met elkaar versmelten. Uiteindelijk wordt de cel volledig in tweeën gesplitst.

Leg cytokinese in een plantaardige cel uit.

De starre celwand verhindert insnoering. Om de cel in twee te delen, wordt ter hoogte van het equatorvlak een celplaat aangelegd. Die celplaat bestaat uit kleine vesikeltjes gevuld met celwandbouwstenen. De vesikeltjes versmelten met elkaar. Uit de vesikelmembranen ontstaan de twee nieuwe cytoplasmembranen, de inhoud vormt de nieuwe celwand. De celplaat breidt zich uit naar de randen tot de oorspronkelijke cel in twee gedeeld is.

Waarom zijn de nieuwgevormde cellen niet kleiner dan de moedercel?

Omdat de cel water gaat opnemen en zo in volume zal toenemen. Hiervoor wordt osmose gebruikt, indien de cellen meer opgeloste deeltjes bevatten dan buiten de cel.

Waarom is het aantal mitochondria in de cel variabel?

Omdat sommige celorganellen de novo gemaakt worden en sommige afkomstig zijn van de moedercel. Het wordt bepaald door het aantal mitochondria dat zich toevallig bij cytokinese aan de kant van de cel bevond. Mitochondria kunen ook delen waardoor de cel het aantal mitochondria kan opdrijven.