1. de soevereiniteit van de nationale staten is altijd een beperkingen onderhevig geweest. De mondialisering is een geleidelijke historische ontwikkeling. Nationale grenzen zijn van ondergeschikt belang en nationale staten kunnen alleen ingrijpen ten koste van ernstige gevolgen.

2. de nationale staat blijft een model van politieke binding. De nationale staat behoudt een ordenende functie en is de grondslag voor maatschappelijke cohesie en internationale instabiliteit.

3. de afnemende praktische betekenis van de staat heeft aanleiding gegeven tot herwaardering van haar ideologische functies. Een besef is gegroeid tot blijvende betekenis en wenselijkheid van de eigen nationale identiteit en politieke gemeenschap.

Een afkering (keert terug naar het nationalisme op regionaal niveau) of een herwaardering van de nationale staat (praktische en normatieve functies van nationale staat wordt benadrukt en geherwaardeerd).

Euroscepsis is een verzamelbegrip voor onvrede en ongerustheid over de voortgang van de Europese integratie, over gebrek aan democratische controle en over de onmacht van de nationale staat. Deze is na de Koude Oorlog aanzienlijk toegenomen.