Lees hier de samenvatting en de meest belangrijke oefenvragen van Vitale Democratie Theorie Van Democratie In Actie | 9789053569573 | Frank Hendriks

• 1 democratie in meervoud

  Dit is een preview. Er zijn 5 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 1
  Laat hier meer flashcards zien

• Waarom heeft een democratie vormen in sommige landen geen zin?

  Omdat er geen rechtsstaat is en daarom heeft een democratie vormen geen waarde.

• Welke 5 belangrijke elementen heeft een rechtsstaat?

  1. Constitutie en legaliteitsbeginsel
     
  2. De voorafgaande rechtsregel
  3. Scheiding der machten
  4. Onafhankelijke rechtspraak
  5. Grondrechten

• Onderscheid in verschillende definities: Wat is het verschil tussen empirisch-descriptief en normatief?

  1. Empirisch-descriptief (hoe het is):
  • Je probeert te beschrijven hoe de democratie werkt.
  • Dit kan dus afwijken per persoon omdat je dit anders kan waarnemen.
  • Door te zeggen dat je het eens bent met de definitie is het empirisch.
  2. Normatief (hoe het zou moeten zijn):

  • Je omschrijft wat het zou moeten zijn.
  • Dit kan dus ook afwijken per persoon.
  • Als je twijfelt of de definitie waar is, is het normatief.

• Onderscheid in verschillende definities: Wat is het verschil tussen formeel en materieel?

  1. Formeel (focus op besluitvormingsmethode)
     
  • Helft + 1
  • Het proces > meeste stemmen gelden.
  2. Materieel (inhoud van besluiten)
  • Gaat niet alleen om de stemmen, maar ook om de vrijheid, gelijkheid en rechten van de minderheden te respecteren.

  • Wanneer ik zeg dat de rechtsstaat voorafgaat aan de democratie, dan is dit liberale democratie.
    

• Leg de 5 democratische idealen van Dahl uit (= normatief).

  
  

  1. Effectieve participatie
     
  • Iedereen mag de mogelijkheid hebben om hun visie kenbaar te maken.
  2. Gelijke stemrecht
     
  • Iedereen moet kunnen stemmen.
  3. Verlichte begripsvorming
     
  • Je wil weten waarvoor je stemt. Je moet kennis hebben over waar je een besluit over kan nemen.
    
  4. Beheersing van de agenda
     
  • Deelnemers kunnen invloed hebben waar we besluiten over nemen, want dan doet het er pas toe.
    
  5. Inclusie van volwassenen
     
  • Elke volwassenen heeft dezelfde rechten en kan meedoen.
    

• Het ideaal van Dahl is niet altijd haalbaar, maar wat is dan volgens hem in elk geval nodig? Benoem de 6 punten.

  1. Gekozen gemachtigden
     
  • overheidsbesluiten worden gecontroleerd en gelegitimeerd door gekozen volksvertegenwoordigers.
  2. Vrije eerlijke en redelijk frequente verkiezingen
     
  • Door frequente verkiezingen kan je een keuze maken welk onderwerp je op de agenda wil hebben. Je hebt hier invloed op.
    
  3. Alternatieve informatiebronnen
     
  • Burgers mogen uit alternatieve bronnen hun informatie halen.
  • Vrijheid van de pers.
  4. Vrijheid van meningsuiting
     
  • Burgers hebben het recht om zich ook kritisch te uiten.
  5. Vrijheid van vereniging
     
  • Burgers hebben het recht zich aan te sluiten bij politieke partijen en belangengroepen.
  6. Inclusieve burgerrechten
     
  • Alle burgers hebben dezelfde rechten en allemaal mogen ze meedoen.
    

• Waarom kan een bepaalde strategie van democratie niet onder 1 maatlat worden ondergebracht?

  In de beoordeling van democratie hanteren verschillende actoren verschillende maatlatten, waarbij niet één maatlat een superieure legitimiteit bezit. Dit fundamentele gegeven moet worden erkend bij de typering van democratie.

• Hendriks maakt onderscheid tussen 4 basismodellen van democratie. Dit doet hij door 4 dimensies te onderscheiden. Leg deze dimensies uit a.d.h.v. 2 vragen die Hendriks hierover stelt: Hoe worden besluiten genomen en wie nemen die besluiten?

  1. Hoe worden besluiten genomen?
  

  • Aggregatieve democratie:
    
  • Meerderheid beslist
  • meeste stemmen gelden.
  • winner takes all
  • Integratieve democratie:
    
  • Zoeken naar (volledige) overeenstemming/consensus
  • door te overleggen
  • er samen uitkomen

  2. Wie neemt uiteindelijk de beslissingen?
  

  • Directe democratie
    
  • Burgers nemen zelf beslissingen
  • Door henzelf, voor henzelf
  • Burgers zijn doe-het-zelvers
  • Indirecte democratie
    
  • Burgers kiezen vertegenwoordigers
  • In plaats van anderen, voor het geheel
  • Burgers zijn toeschouwers

• Welke democratiemodel past bij de dimensie: indirecte (representatie) versus aggregatief (stemmen) en leg deze uit.

  Penduledemocratie
  

  • Is een slinger die van links naar rechts gaat.
  • Tweepartijenmodel > de ene of andere partij wint.
  • Voorbeeld UK - Westminsterdemocratie
  • In kiesdistricten geldt the winner takes all.
  • In vertegenwoordigende raden geldt majority rule

• Welke democratiemodel past bij de dimensie: directe (zelfbeschikking) versus aggregatief (stemmen) en leg deze uit.

  Kiezersdemocratie
  

  • referendum (grootschalig)
  • Antwoord op vraagstelling ja/nee of voor/tegen.
  • New England town meeting (kleinschaliger)
  • Hand opsteken > ja/nee tellen > meeste stemmen gelden