Lees hier de samenvatting en de meest belangrijke oefenvragen van Zorg voor het verhaal | 9789021141541 | R. Ganzevoort en J. Visser.

• 4 Narratief pastoraat

• Wat betekent het dat de narratieve benadering in een hermeneutisch perspectief staat?

  De narratieve benadering probeert te expliciteren wat er in de pastorale ontmoeting gebeurt en hoe het verhaal van mensen en het verhaal van God elkaar raken en beïnvloeden (Visser 1992).

• 4.1 Verhalen van mensen, verhalen van God

  Dit is een preview. Er zijn 2 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 4.1
  Laat hier meer flashcards zien

• Hoe definieert Ganzevoort pastoraat?

  Zorg voor het verhaal van mensen in relatie tot het verhaal van God.

• Hoe verstaat Ganzevoort de dubbelfocus van het pastorale gesprek als verhalen van mensen in combinatie met het verhaal van God?

  Niet als tegenstelling. Het verhaal van God en het verhaal van mensen zijn op allerlei wijzen op elkaar betrokken en met elkaar verweven. Verschillende theologische antwoorden zijn mogelijk op de vraag hoe beiden zich tot elkaar verhouden:

  - Orthodox-protestantse kring: meer aandacht aan het verschil tussen ervaring (het verhaal van mensen) en openbaring (het verhaal van God). Het laatste krijgt hiermee voorrang boven het eerste.

  - Katholiek: natuur (mensen) en bovennatuur (God).

  - Modern-theologische benaderingen: de twee liggen in elkaars verlengde.

  - Ganzevoort: beide soorten verhalen mogen niet tegen elkaar worden uitgespeeld.

• Hoe ziet de pastoraal theoloog Andrew Lester de samenhangen tussen de verhalen van mensen en het verhaal van God?

  Hij zet in bij de betekenis van temporaliteit van het menselijk bestaan, waarbij hij vooral de neiging kritiseert om dat te beperken tot het verleden en het heden. 'Future is the dimension of finitude that is less fixed, the dimension of time that provides the potential for growth, development and becoming'. 

• 4.2 Hermeneutiek

  Dit is een preview. Er zijn 6 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 4.2
  Laat hier meer flashcards zien

• Waar gaat het volgens Ganzevoort om bij hermeneutiek?

  Hermeneutiek is de theorie van de interpretatie. 'Uitlegkunde', waarin de regels voor de exegese worden bestudeerd. Vanaf Schleiermacher dringt een andere invulling van het begrip door, waarbij meer nadruk ligt op 'tot verstaan komen'. Dit is meer een proces van ontmoeting dan een objectief begrijpen. Lezer en tekst interpreteren elkaar.

• Wat stelde Schleiermacher over hermeneutiek?

  Bij het uitleggen van teksten moet de lezer zich inleven in de situatie van de schrijver. Op die manier kan de afstand tussen lezer en schrijver worden overbrugd, en de tekst begrepen. Bij Schleiermacher blijft de tekst de norm voor de uitleg, maar daarnaast kan de tekst voor elke lezer een eigen, 'divinatorisch' (openbarend) moment bezitten. Een tekst kan pas werkelijk worden verstaan wanneer de lezer met de schrijver deel krijgt aan het onderwerp van de tekst. Subjectief verstaan wordt op deze manier grondvoorwaarde voor goede tekstverklaring.

• Welke bijdrage leverde Dilthey aan de hermeneutiek?

  Hij gaat in op het begrip van het geheel en de interpretatie van de delen. Het begrip 'Verstehen' stelt hij centraal voor de geesteswetenschappen. Hij ziet de taal van natuurwetenschap als gebaseerd op kracht en macht, en de taal van geesteswetenschappen op betekenis. Hermeneutiek wordt door Dilthey nadrukkelijk verbonden met historisch bewustzijn. Elk verstaan van menselijke ervaring is historisch en contextueel bepaald. Ook de geschiedenis kan object van het verstaansproces zijn. Het verhaal geeft volgens Dilthey meer inzicht in de verteller. 

• Welke bijdrage leverde Gadamer aan de hermeneutiek?

  Hij sluit aan bij het voorverstaan of 'voor-oordeel' in ons kennen en maakt dat tot een centraal begrip. Dit voorverstaan en het verwachten van zin en betekenis liggen niet in de tekst besloten, maar worden als voor-oordeel door de lezer meegenomen naar de tekst. De hermeneutiek wordt bij hem niet gebaseerd op het object (de tekst), noch in het subject (de lezer), maar in de taal. Hermeneutische communicatie is derhalve een dialogisch gebeuren. Verstaan impliceert de horizon-versmelting van de context van de tekst en de context van de lezer. Daardoor wordt de historische afstand overbrugd. 

• Hoe vertellen wij volgens Ricoeur onze verhalen?

  We plaatsen wat we meemaken in een kader dat betekenis geeft aan ons gemeenschappelijk en persoonlijk leven. We ontvangen de bouwstenen van deze kaders door het vertellen en aanhoren van verhalen die ons een spiegel voorhouden hoe om te gaan met wat ons overkomt, wat we te midden van de anderen als mens moeten doen en laten, welke houdingen van wezenlijk belang zijn voor ons leven en welke niet. Kortom, we leren er de noodzakelijke normen en waarden voor de omgang met onszelf, anderen en elkaar. 

• Welke drie momenten kent de relatie tussen ons verhaal en werkelijkheid en ook tussen ons levensverhaal en de werkelijkheid van ons bestaan, volgens Paul Ricoeur?

  1. Prefiguratie: De wereld die voorafgaat aan de tekst, de wereld waarin de auteur leeft en waaruit hij put voor zijn verhalen.

  2. Configuratie: de wereld van en binnen de tekst of het verhaal, met een eigen tijdsverloop, eigen vormen van logica, enz.

  3. Refiguratie: de wereld die het narratief bij de lezer oproept, het beeld dat er in het hoofd van de lezer ontstaat.

  Deze vormen samen de hermeneutische boog of de mimesis, de nabootsing van de werkelijkheid in het narratief. Daarbij wordt tegelijk een ordening aangebracht om er een geheel, een plot van te maken.